Antwerpse oncologen delen ervaringen over het werken met een speciale app

Patiënten vertellen ons dat ze zich veiliger voelen sinds ze Stay on Track gebruiken

‘Stay on Track’ is de naam van een app van het AMTRA-project (ambulante monitoring van de behandeling van kanker met behulp van een applicatie voor smartphones) dat is geëvolueerd uit het AMOCT-project (ambulante monitoring van de behandeling van orale kanker), dat eerder de haalbaarheid van ambulante monitoring van orale kankerbehandelingen evalueerde in het UZA (Universitair Ziekenhuis Antwerpen). Het is een van de 24 eHealth-projecten die in 2016 door minister van Volksgezondheid Maggie De Block zijn uitgekozen.

Twee jaar later gaat het de app nog steeds voor de wind, en wordt deze dagelijks gebruikt door kankerpatiënten die in vijf ziekenhuizen worden behandeld.

Professor Marc Peeters, oncoloog aan het UZA, is tevreden over de manier waarop de app presteert. “Negentig procent van de patiënten is positief en is bij het programma gebleven”, zegt hij. “Het is een zeer aanpasbaar systeem en het kan een enorme hoeveelheid waardevolle gegevens vastleggen. Op deze manier worden patiënten tijdig nauwgezet opgevolgd.”

Professor Peeters:

We vreesden dat de app veel meer werk zou betekenen, maar dit is niet het geval

Stay on Track’ is een app waarmee kankerpatiënten hun dagelijkse geneesmiddeleninname en andere vitale statistieken, zoals gewicht, bloeddruk en vooral allerlei bijwerkingen van de kankerbehandeling kunnen loggen op hun smartphone. 

Deze behandeling kan bestaan uit orale of intraveneuze chemotherapie, immunotherapie of gerichte therapie. De bijwerkingen worden vastgelegd door basisvragen te beantwoorden. Dit gebeurt in overeenstemming met internationale normen voor het evalueren van bijwerkingen in klinisch onderzoek. Een algoritme analyseert de gegevens en beslist of er extra medische aandacht vereist is. Als dat het geval is, wordt een onco-verpleegkundige of een onco-coach gewaarschuwd, die vervolgens de situatie beoordeelt en overeenkomstig handelt. 

“Toen we met dit systeem begonnen, was de angst bij het medisch personeel dat de app veel meer werk zou betekenen, maar dat is niet het geval”, vervolgt professor Peeters. “Dankzij het intelligente algoritme hebben we eigenlijk minder ziekenhuisopnames en kunnen we ook meer zorg op maat leveren. Patiënten vertellen ons dat ze zich veiliger voelen sinds ze de “Stay on Track”-app. zijn gaan gebruiken.

Natuurlijk wordt de app constant bijgewerkt, benadrukt professor Peeters. “Bepaalde zaken kunnen altijd worden verbeterd. Technologisch verloopt alles vlot, maar we moeten deze tool ook implementeren in onze dagelijkse zorgroutine. En dat is niet altijd zo eenvoudig als het lijkt.”

”Al bij al is dit zoveel meer dan alleen een handige kleine app. We maken er ook een punt van om de hele familie van de patiënt te betrekken, vooral als het om oudere patiënten gaat. En communicatie met de patiënt is natuurlijk essentieel. De “Stay on Track”-app is ook toekomstbestendig voor wat betreft de komst van nieuwe geneesmiddelen, zoals immunotherapie. De app kan een waardevol hulpmiddel zijn bij het controleren van de therapietrouw van de patiënt, wat een essentieel gegeven is gezien de kost van de betrokken geneesmiddelen.”

Professor Peeters hoopt dat de Belgische federale overheid een stap verder zal gaan dan het kiezen van de “Stay on Track”-app als een door de staat goedgekeurd proefproject. “We hopen dat de regering zal besluiten om voor dit systeem te betalen, dat zou een veel stabielere manier zijn om dit project te financieren. Als alles goed gaat, kan minister De Block besluiten om het systeem in 2019 volledig terug te betalen. Met de ‘Stay on Track’-app kunnen patiënten immers veilig thuis behandelingen ondergaan, wat veel geld kan doen besparen.”

Marika Rasschaert over haar ervaring met de app

Een van de oncologen die werkt met de “Stay on Track”-app is dokter Marika Rasschaert van het UZA. De “Stay on Track”-app heeft duidelijk een toegevoegde waarde”, zegt ze. “En het betekent minder werk voor de oncologen. De onco-verpleegkundigen hebben echter meer werk als gevolg en moeten vaker ingrijpen. Dat vereist veel inspanning en extra training. Zolang het ziekenhuismanagement die behoefte erkent en ondersteunt, werkt het systeem. De ‘onco-coaches’, zoals ik ze noem, zijn een essentiële schakel tussen de patiënt en de oncoloog.

Dokter Marika Rasschaert:

Het is belangrijk dat het team dat met de app werkt waakzaam blijft.

Zij interpreteren de gegevens en beslissen uiteindelijk of medische aandacht vereist is of niet. “Voordat we de “Stay on Track”-app hadden, was het de oncoloog die de symptomen interpreteerde en soms ging er veel waardevolle tijd verloren tussen het moment waarop de patiënt de symptomen ervaarde en het moment waarop hij of zij naar het ziekenhuis kwam. In het huidige systeem is de onco-coach de sleutelfiguur.”

Wat ook belangrijk wordt, is de manier waarop het onco-team communiceert. “Als oncoloog krijg ik dagelijks tientallen e-mails en berichten, de onco-coach kan ervoor zorgen dat de juiste berichten mij bereiken. De app is een handig hulpmiddel, maar moet door onco-verpleegkundigen worden opgevolgd. Dat kost tijd en moeite, en het is essentieel dat het ziekenhuismanagement dat inziet en begrijpt dat het niet noodzakelijkerwijs om geldbesparing gaat. Voor de patiënt maakt het vooral uit dat hij of zij weet dat, door deze app op een smartphone te gebruiken, alle vragen en klachten de oncoloog zullen bereiken.”

Klinisch contact tussen arts en patiënt blijft altijd belangrijk, een app kan dat nooit vervangen. Zelfs in de toekomst niet. “Hoewel een 20-jarige patiënt daar waarschijnlijk anders over denkt dan een 80-jarige. Voor de toekomst verwacht ik dat apps zullen blijven en dat elektronische monitoring belangrijker zal worden, vooral omdat sommige kankers veranderen in een chronische medische aandoening. Ik denk ook dat patiënten in de toekomst minder vaak naar het ziekenhuis zullen gaan en thuis hun behandeling kunnen ondergaan. Deze app kan daar een rol in spelen. Maar laten we proberen om kleine stapjes te nemen en niet te snel gaan. Het blijft belangrijk dat het team dat met de app werkt, waakzaam blijft en in de gaten houdt wat de app registreert.”

Belangrijkste voordelen van de ‘Stay on Track’-app voor gebruik op de smartphone:

Voor oncologen: het is een enorm voordeel dat behandelingen tegen kanker een betere opvolging kunnen hebben. Problemen zoals bijwerkingen kunnen veel sneller worden ontdekt en op de juiste manier worden behandeld, wat leidt tot een hogere dosisintensiteit, gevolgd door een hogere effectiviteit van de behandeling en een beter resultaat.

Voor patiënten: patiënten voelen zich meer op hun gemak en gerustgesteld vanwege hun dagelijkse virtuele contacten met het oncologisch team van het daghospitaal, wat leidt tot minder ziekenhuisverblijven en een zeer hoge patiënttevredenheid

Voor het oncologisch team: minder ad hoc contacten over problemen die patiënten thuis ervaren tijdens de behandeling, waardoor de efficiëntie van de logistiek en planning verbetert;

Voor de onco-verpleegkundigen en onco-coaches: ze besteden meer tijd aan het interpreteren van gegevens en beslissen of een oncoloog erbij betrokken moet zijn of niet. Ook zijn zij de sleutelfiguur bij het beantwoorden en selecteren van e-mailvragen van patiënten, waardoor oncologen veel tijd wordt bespaard.

Een berekening van het AMOCT-project heeft aangetoond dat met ambulante monitoring, 190.000 euro kan worden bespaard per 150 kankerpatiënten.

BE/ONCO/0918/0069c