Zelfmonitoring van bijwerkingen middels een app

Het UZ Leuven behandelt jaarlijks 3.500 patiënten met chemotherapie. Met de steun van cosmeticabedrijf The Estée Lauder Companies werd in het Leuvens kankerinstituut een app ontwikkeld, die patiënten thuis ondersteunt bij de neveneffecten van hun behandeling. Annemarie Coolbrandt, verpleegkundig specialist oncologie in UZ Leuven, vertelt over de app. 

Het papieren dagboek

Ondanks dat zorgverleners streven naar een laagdrempelige communicatie met patiënten, ervaren patiënten enige barrières om bijwerkingen te melden. Ze willen bijvoorbeeld niet klagen of zijn bang dat hun therapie zal worden onderbroken. Daarnaast blijkt het lastig om tijdens een consult te herinneren hoe het enkele weken geleden was. Dat was voor ons de aanleiding om in 2012 een papieren dagboek te implementeren. Hierin kunnen patiënten die chemotherapie ondergaan dagelijks hun bijwerkingen rapporteren. Inmiddels is uit diverse onderzoeken gebleken dat kwaliteit van leven en zelfs overlevingskans kunnen worden verbeterd door het beter monitoren van bijwerkingen. De app die we hebben ontwikkeld, bouwt voort op het papieren dagboek.

App voor zelfmonitoring van bijwerkingen

De data die de patiënt thuis in de app invoert, landen op de plek waar wij als artsen en verpleegkundigen dagelijks bezig zijn: in het elektronisch patiëntendossier in de software van het ziekenhuis. Dat is essentieel voor een goede implementatie. Als we willen dat dergelijke tools een meerwaarde hebben voor de patiënt en de patiëntenzorg, dan is het van belang dat de bijwerkingen die de patiënt gerapporteerd heeft, ook gezien en besproken worden door de artsen en verpleegkundigen. Alleen dan kun je een gunstig effect op symptoommanagement en dus op kwaliteit van leven bereiken.

In de pilotfase maakten 30 borstkankerpatiënten gebruik van de app. Patiënten krijgen dagelijks 13 vragen over onderwerpen als misselijkheid, pijn, braken, mondslijmvliesontsteking, vermoeidheid en psychische belasting. Die worden gescoord aan de hand van een eenvoudige omschrijving, gebaseerd op de Common Terminology Criteria for Adverse Events (CTCAE). Als de rapportage via de app is verstuurd, krijgt de patiënt direct advies over wat er zelf gedaan kan worden om de bijwerkingen te verlichten. Bij kritische klachten, zoals koorts, is het advies heel duidelijk om dringend de zorgverlener te raadplegen. Ook de zorgverlener zelf krijgt dan een signaal.

Mynexuzhealth App                      Score bijwerkingen

Patiëntvriendelijk en extra efficiënte zorg

Doordat de invoer van gegevens gemakkelijk en snel gaat, wordt het gebruik van de app door patiënten als weinig belastend ervaren. Ze vinden het fijn om hun symptomen te monitoren en tegelijkertijd de zorgverlener op weg te helpen om goede zorg te kunnen leveren. Vooral het idee dat zorgverleners voortbouwen op wat zij hebben aangegeven, is voor patiënten een heel belangrijk element.

Doordat de data meteen in het patiëntendossier terechtkomen, betekent het voor ons als zorgverleners ook een stuk efficiëntieverhoging. Voorheen kostte het veel tijd om alleen maar zicht te krijgen op de bijwerkingen. Het gesprek over die bijwerkingen blijft even belangrijk, maar we kunnen nu een gerichter gesprek hebben en komen sneller aan zelfzorgondersteuning en supportieve zorg toe.

Mogelijkheden voor verdere uitbreiding

In de pilotfase werd de app alleen gebruikt door borstkankerpatiënten van het UZ Leuven die behandeld werden met klassieke chemotherapie. Dit zullen we nu verder uitbreiden naar andere therapieën, andere oncologische patiënten, andere medische diensten en zelfs andere ziekenhuizen. De tool maakt deel uit van de Mynexuzhealth app, waardoor andere ziekenhuizen uit het samenwerkingsverband nexuzhealth er ook gemakkelijk gebruik van kunnen maken. De app is gratis te downloaden in de Google Play Store door patiënten van alle nexuzhealth-ziekenhuizen. De tool voor bijwerkingen is momenteel enkel beschikbaar voor oncologische patiënten.